Fot. Zdjęcie plemników z mikroskopu skaningowego.

Plemniki opuszczajace jądro nie są jeszcze zdolne do zapłodnienia. Serię zmian prowadzącą do nabycia zdolności do zapłodnienia plemniki nabywają podczas dojrzewania w męskich drogach wyprowadzających, głównie w najądrzu. W trakcie wędrówki przez najądrze plemniki nabywaja zdolności do ruchu. Reorganizacji również podlega jądro komórkowe plemników: tworzą się wiązania dwusiarczkowe reszt cysteinowych protamin. Protaminy wchodzą w skład skondensowanej chromatyny jąder plemników i w przeciwieństwie do histonów umożliwiją ściślejsze upakowanie DNA. Powoduje to wygaszenie aktywności transkrypcyjnej i nadaje plemnikowi sztywność konieczną do pokonania osłon jajowych.
Plemniki, które przeszły dojrzewanie w najądrzu i nabrały zdolności do ruchu, nie są jeszcze zdolne do zapłodnienia. Tę zdolność plemniki nabywaja dopiero w drogach rodnych samicy. Proces ten nazywany jest kapacytacją. Wydaje sie, że największe zmiany przygotowujące do zapłodnienia zachodzą wówczas w błonie komórkowej plemników. Zwiększa się jej płynność wskutek usunięcia cholesterolu, a także zwiększenia udziału nienasyconych kwasów tłuszczowych. Nastepuje zwiększenie tempa metabolizmu plemników. Kluczowym czynnikiem kontrolujacym proces kapacytacji są zmiany w stężeniu wewnątrzkomórkowym wolnych jonów wapnia.

powrót do strony głównej