POLISPERMIA
Fot. Zdjęcie oocytu dispermicznego z
mikroskopu świetlnego.
Oocyt w stadium interfazy.
U większości zwierząt
istnieje mechanizm warunkujący zapłodnienie oocytu tylko przez jeden
plemnik. Trwały blok przeciwko polispermii opiera się zwykle na
modyfikacji właściwości osłon jajowych i powierzchni oocytu pod wpływem
enzymów zawartych w ziarnach korowych. Ziarna korowe są wyrzucane z
oocytu zaraz po jego aktywacji. Jest to tak zwana reakcja korowa oocytu.
Prawdopodobnie fala zwiększonego Ca2+,
która pojawia się w oocycie po wniknięciu plemnika jest
odpowiedzialna za masową egzocytozę ziaren korowych. Najprawdopodobniej
reakcja ta nie jest jedynym mechanizmem zapobiegajacym polispermii.
Sugeruje się, że oprócz bloku na poziomie osłonki przejrzystej występuje
dodatkowo blok w przestrzeni okołożółtkowej i/lub na poziomie błony
komórkowej oocytu.
Dowiedziono, że
najskuteczniejszy blok przeciwko polispermii wystepuje na poziomie
osłonki przejrzystej. W przypadku oocytów pozbawionych osłonki
przejrzystej, w warunkach doświadczalnych, może wniknąć do nich więcej
plemników. Świadczy to o tym, że drugi blok, na poziomie oolemmy
jest nieskuteczny lub za mało skuteczny.
Zarodki, do których wniknął więcej niż jeden plemnik nie przejawiają
pełnej potencji rozwojowej. Nie są zdolne normalnie rozwinąć się w
żywotny organizm. Może się jedynie utworzyć kilkudziesięciokomórkowa
blastocysta, która ginie wkrótce po implantacji do macicy.